Праисторија претставува временски период од најстарите регистрирани материјални остатоци, односно култури, до појавата на првите пишани документи. Временската поделба на праисторијата археолозите ја извршиле врз основа на проучувањето на материјалната култура (оружје, орудие, станбени објекти, керамиката и накитот). Таа ги опфаќа палеолитот, мезолитот, неолитот, енеолитот, бронзеното и железното време.
Населби во времето на праисторијата:
Неолит – Али Чаир, Прилеп; Анзабегово, Барутница, Штип; Велушина, Велушка Тумба, Битола; Враништа, Црквени ливади, Струга; Врбјани, Врбјанска Чука, Прилеп; Говрлево, Церје, Скопје; Горно Средорече, Зластрана, Охрид; Горубинци, Руг Баир, Свети Николе; Дамјан, Канли Чаир, Радовиш; Добромири, Голема Тумба, Битола; Долно Трново, Охрид; Живојно, Влаку и Градиште, Битола; Зелениково, Слатина, Скопје; Карамани, Тумба, Битола; Костин дол, Делчево; Кравари, Тумба, Битола; Лопате, Амам, Куманово; Младо Нагоричане, На брег, Куманово; Маџари, Тумба, Скопје; Могила, Тумба Средсело, Битола; Мршевци, Тумба Средсело, Скопје; Немањици, Алин дол, Свети Николе; Никуштак, Чубук чешма, Куманово; Оптичари, Трн Тумба, Битола; Долно Палчиште, Тумба, Тетово; Пештерица, Прилеп; Породин, Тумба, Битола; Ресава, Чаковец, Кавадарци; Таринци, Вршник, Штип; Тополчани, Чука, Прилеп; Трн, Горна Мала Тумба, Битола; Устие на Дрим, Струга; Црничани, Атици, Гевгелија; Чашка, Мрамор, Велес.
Енеолит – Бурилчево, Пилаво, Кочани; Враништа, Црквени ливади, Струга; Долно Ореово, Шуплевец, Битола; Карамани, Тумба, Битола; Костоперска Карпа, Куманово; Кравари, Тумба, Битола; Палчиште, Тумба, Тетово; Скопско Кале, Скопје; Црнобуки, Тумба, Битола; Устие на Дрим, Струга; Чепигово, Бакарно гумно, Прилеп.
Бронзено време – Асамати, Св. Недела, Ресен; Букри, Висок рид, Битола; Варош, Прилеп; Враништа, Црквени ливади, Струга; Градина, Демир Капија; Канино, Тумба, Битола; Карамани, Тумба, Битола; Кравари, Тумба, Битола; Лопате, Прибовце, Куманово; Палчиште, Тумба, Тетово; Пелинце, Градиште, Куманово; Радобор, Тумба, Битола; Црнобуки, Тумба, Битола; Чепигово, Бакарно гумно, Прилеп.
Железно време – Беранци, Висои, Битола; Бразда, Скопје; Брод, Сарај, Битола; Будур, Чифлик, Демир Капија; Букри, Прогон, Битола; Војник, Гробље, Куманово; Волково, Дубице, Скопје; Горенци, Сува Чешма, Охрид; Грчиште, Глос, Валандово; Дабаци, Велес; Дедели, Мележник, Валандово; Долно Оризари, Свилара, Велес; Живјово, Бел камен, Битола; Зовиќ, Марта, Битола; Караорман, Орлова Чука, Штип; Калдрма и Касарни, Прилеп; Клучка-Хиподром, Скопје; Костоперска Карпа, Куманово; Милци, Гевгелија; Оризари, Куново Чуки, Кочани; Попадин дол, Прилеп; Присад, Сивец, Прилеп; Радање, Криви дол, Штип; Рапеш, Сламите, Битола; Речица, Лозишта, Охрид; Сува река, Гевгелија; Таринци, Крст, Штип.
Археолошки локалитети – Скупи, Скопје; Астибо, Штип; Баргала, с. Горни Козјак, Штип; Хераклеја, Битола; Вардарски рид, Гевгелија; Моробиздон, с. Мородвис, Кочани; Костоперски рид, Младо Нагоричане, Куманово; Антички театар, Охрид; Стибера, с. Чепигово, Прилеп; Церје, с. Говрлево, Скопје; Тумба Маџари, Скопје; Исар, Марвинци, Валандово; Стоби, Велес; Виничко Кале, Виница.
Централниот Балкан кон 4. век п.н.е.
